Δευτέρα 25 Μαΐου 2015



Η επιστροφή, η κάθε επιστροφή, έχει τη χλομάδα της συγκατάβασης και την αποκοτιά της λήθης. Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς.
Ο χρόνος ό,τι σου παίρνει στον κανόνα, στο δίνει στην εξαίρεση.
Όλα όσα απαρνήθηκε κανείς στα νιάτα του, όσα έδωσε μάχες για να τα συντρίψει, να τα εκμηδενίσει, να τα αφανίσει, να τα γελοιοποιήσει, είναι μοιραίο να τα γευτεί πολλά χρόνια, πολλές εποχές μετά… και δεν θα έχουν την αγριάδα του τότε αλλά την στυφή, άνυδρη γεύση του τώρα…
Η επιστροφή, η κάθε επιστροφή, έχει το κωμικό προσωπείο της ανάμνησης και το τραγικό πρόσωπο της μνήμης.
Έχει τη μελαγχολική συγκίνηση του ανταμώματος και τη θλιβερή όψη της γήρανσης. Της ασύμμετρης, άνισης γήρανσης. Το σώμα είναι ο Άτλαντας που κουβαλάει στους ώμους του ένα σύμπαν και η ψυχή, νέα και θαλερή ακόμα, αρνείται να αναγνωρίσει ό,τι υπέκυψε στο χρόνο. Και οι μνήμες απασφαλίζονται και η επίθεση ξεκινάει. Και το να πεις ‘ήμουν ανέτοιμος’ είναι ψέμα. Και το να ισχυριστείς ‘ήμουν αθωράκιστος’ είναι ψέμα. Και το να πεις ‘ήμουν αθώος’ είναι η μισή αλήθεια.
Η άλλη μισή κρύβεται σε όλο αυτό τον πόνο που έχεις μαζί σου.

Ξέρω ότι είσαι μακριά κι όμως τώρα είναι που θέλω να σου μιλήσω, λες και απευθύνεσαι στον ασχημάτιστο ακόμα ορίζοντα του αύριο. Ξέρω ότι έφυγες για πάντα κι εγώ με παιδιάστικο πείσμα ποθώ όλο τούτο να το ακυρώσω.
Ξέρω ότι χαθήκαμε αλλά είμαστε εδώ… ακόμα. Κι αυτό δεν το λες… δεν τολμάς να το ψελλίσεις. Το σκέφτεσαι κι είναι το φορτίο το ακριβό αντίτιμο της κάθε νύχτας δίχως… εκείνο.

Και λοιπόν; Δεν μπορείς να κάνεις πολλά… ίσως τίποτα…
Περπατάς συντροφιά με τους ήχους των βημάτων σου και αυτό έχεις κερδίσει με ηράκλειο μόχθο, με αμέτρητα λάθη, με γενναίες αρνήσεις.
Και λοιπόν;
Έχεις ένα βράδυ ακόμα να γεράσεις ανενόχλητος από τον ήλιο…

Ξέρω ότι είσαι μακριά κι όμως τώρα είναι που θέλω να σου μιλήσω…

Και μετά…
Πάντοτε θυμάσαι… πάντοτε θα θυμάσαι
να επιστρέφεις στη φωλιά σου… στον οίκο των αέναων μεταβολών… στο καταφύγιο του ολόδικού σου απείρου…

στην περιοχή του ανθρώπου…


Hurt

Παρασκευή 22 Μαΐου 2015

Ετοιμάζομαι




Γενικό δοκίμιο

Αφήνω γένια για να γίνουν λευκά.
Σήμερα νηστεύω.
Σχεδόν εκπλήσσομαι με τη σκέψη του εαυτού μου στο παρελθόν.
Περπατώ κουτσαίνοντας στο δρόμο.
Κοιτάζω τα παιδιά. Μου εμφανίζονται δάκρυα.
Δεν φωνάζω κανένα. Σωπαίνω.
Γράφω κι ύστερα καταστρέφω ό,τι γράφω.
Είμαι το κενό που καταλαμβάνω.
Ετοιμάζομαι.


Χουάν Βιθέντε Πικέρας(Οι τόποι είναι θεοί)
Μετφ: Βιρχίνια Λόπεθ Ρέθια

Αναδημ. από περ. «νέα ευθύνη», τ.12, Ιούλ-Αύγ. 2012

Τρίτη 19 Μαΐου 2015

Xαμένοι τέτοιοι θάνατοι δεν πάνε...



Η Αυτοκτονία του Aτζεσιβάνο  

Μαθητή του Βούδα


Aνεπίληπτα επήρε το μαχαίρι
ο Aτζεσιβάνο. K' ήτανε η ψυχή του
την ώρα εκείνη ολάσπρο περιστέρι.
Kι όπως κυλά, από τ' άδυτα του αδύτου
των ουρανών, μες στη νυχτιά έν' αστέρι,
ή, ως πέφτει ανθός μηλιάς με πράο αγέρι,
έτσι απ' τα στήθη πέταξε η πνοή του.

Xαμένοι τέτοιοι θάνατοι δεν πάνε.
Γιατί μονάχα εκείνοι π' αγαπάνε
τη ζωή στη μυστική της πρώτη αξία,
μπορούν και να θερίσουνε μονάχοι
της ύπαρξής τους το μεγάλο αστάχυ,
που γέρνει πια, με θείαν αταραξία!



(Α. Σικελιανός, Λυρικός Βίος, E΄, Ίκαρος 1968)

Δευτέρα 11 Μαΐου 2015

ελευθερία είναι η καθαρή δράση...



Αν το αίτημα της ελευθερίας δεν ήταν τόσο δυσδιάκριτο από ένα άλλο, όμορο αλλά σχεδόν κατοπτρικό, αυτό της απ-ελευθέρωσης, ίσως να μην υπήρχε καν αιτία και λόγος ύπαρξης φιλοσοφικών ερωτημάτων… γιατί ακόμη κι ο θάνατος που η μελέτη του, ως γνωστόν κατά τον Πλάτωνα, είναι ο πυρήνας της φιλοσοφίας, δεν έχει προβολικά σημεία, δεν έχει δηλαδή υπαρκτικές ορίζουσες που να είναι αντιληπτές από τον άνθρωπο, αν δεν τίθενται σε συνάφεια και συνοχή και… συνενοχή με το αίτημα της ελευθερίας… κι έτσι, με συνέπεια και ακολουθία, το ανθρώπινο ον, συγχέοντας την ελευθερία με την απελευθέρωση, στέκεται αλαζονικά και με έπαρση όρθιο και κοιτάζει τα άστρα… ενώ θα έπρεπε να κοιτάζει τα ένδον άστρα, τους ένδον γαλαξίες, τους ένδον κόσμους… ας πούμε ότι απελεύθερος είναι εκείνος που ρουφάει άπληστα το οξυγόνο της ζωής και παλεύει να την παρατείνει έστω κι ένα λεπτό όχι για να της δώσει ένα περιεχόμενο αλλά, απλώς για να ζήσει… πόσο απλό είναι αυτό το ‘απλώς’ είναι ένα άλλο ζήτημα… τουναντίον, ο ελεύθερος άνθρωπος δεν έχει καν την ανάγκη να ζήσει ή να μην ζήσει οτιδήποτε, να πράξει ή να μην πράξει, να σκεφτεί ή να αδρανήσει, να ομοιάσει με ένα ανώτερο Ον ή να παραμείνει σκυφτός και αθέατος στον ενικό του χώρο…

Με μια ανάστροφη πορεία, το οντολογικό ‘θέαμα’ δεν έχει καμιά άλλη προϋπόθεση παρά την ίδια τη βουλητική του ορμή… είναι αξιοθαύμαστο το πώς η ίδια η δίψα για ελευθερία οδηγεί στο έγκλημα κι εκεί ταυτίζεται με την πρώτη πράξη του δράματος που είναι η δράση της απελευθέρωσης… τα ζητήματα αυτά δεν είναι τόσο απλά, θα πει κάποιος… κι όμως, ενίοτε τίθενται και στον πιο ‘απλό’ νου… το ότι τα εγκαταλείπει γρήγορα λόγω περιπλοκότητος δεν σημαίνει ότι δεν εγέρθησαν…

Κι ενώ η απελευθέρωση μοιάζει με την σκεπτόμενη δραστηριότητα, η ελευθερία είναι η καθαρή δράση… άλλο ένα χτυπητό παράδειγμα διαχωρισμού του βήματος του πλαδαρού και αναιμικού όντος που λέγεται ‘άνθρωπος’ και του σφριγηλού εκείνου αρχετύπου του, του πολεμιστή… γιατί ο πολεμιστής – που πρέπει να είναι πάντα ‘άψογος’ καθώς λέει και ο Δον Χουάν στον Καστανέντα – περιφρονεί κάθε κίνηση προς και απολαμβάνει την ίδια την κίνηση… δεν έχει να σκεφτεί τίποτα, δεν ρυπαίνει το είναι του με τα τοξικά απόβλητα του νου – τη σκέψη δηλαδή. Ο πολεμιστής είναι ελεύθερος ακόμη και στη φυλακή ή στο καλύβι του… ο καθημερινός άνθρωπος είναι σκλάβος ακόμη και στον ευρύτερο ωκεανό…

Και αν αποφασίσεις να αποδεσμευτείς από την βουλητική ορμή και να την τιθασέψεις, τι συμβαίνει; Ίσως αναρωτηθεί κάποιος… το ίδιο το ερώτημα όπως και τόσα άλλα ερωτήματα, αποτελέσματα νοητικών… κενώσεων, δεν έχουν καμία σημασία. Ο νους ρωτάει, ο νους απαντάει… Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει… ακόμα κι όταν έχει αποφασίσει ότι έπαυσαν οι ερωτήσεις και έχει δώσει επαρκείς 'απαντήσεις' και πάλι δικό του έργο είναι. Το σκηνοθέτησε, το επένδυσε μουσικά, πρωταγωνιστεί ο ίδιος – σε πολλές μορφές και όψεις – του δίνει την αρχή που θέλει και επίσης συνήθως ένα happy end που τον βολεύει… 

Η ελευθερία, αδελφή και ομογάλακτη του Αχανούς, δεν ζητάει, δεν απαιτεί, δεν θωπεύει, δεν συγχωρεί… και το πιο τρομακτικό, αδύνατον να το αφομοιώσει ο άνθρωπος... δεν ενδιαφέρεται...οι δονήσεις της είναι τόσο καθαρές που δεν τις μολύνει ποτέ ο ρόγχος του νου…

Όμως περιμένει… τους ημίτρελους, τους ήρωες, τους μύστες και τους ποιητές…